Herkenbaar vind ik het beeld van Jezus’ vrienden die verbijsterd en verrast blijven staren naar de hemel als Jezus omhoog geheven is. Wat betekent Hemelvaart? Ik zie om me heen veel onbekendheid met Hemelvaart. Twitter geeft een mooi inkijkje:
‘De betekenis van hemelvaart boeit me eigenlijk niet, ik vind die vrije dagen gewoon lekker.’
‘Hoe vier je eigenlijk Hemelvaartsdag ? Moet ik vandaag nog wat verstoppen of versieren? #dtv’
Wat is het goede nieuws van Jezus en zijn koninkrijk? Het verhaal wordt in de kerk telkens weer vertelt. Met Kerst de geboorte, met Goede Vrijdag Jezus’ dood en zijn opstanding met Pasen. Vaak is dat het wel zo’n beetje. Maar dat is alsof je een spannend boek bijna uitleest, maar dan het laatste hoofdstuk niet leest. Je mist de climax, het hoogtepunt van het verhaal. Want Jezus die ten hemel vaart betekent dat hij je vriend, koning en advocaat tegelijk wordt. Waar gaat dat over?
Vergelijk Hemelvaart even met Whatsapp. Je kunt een lijst hebben vol vrienden en familie die je allemaal even afzonderlijk een appje moet sturen. Maar je kunt maar 1 berichtje tegelijk versturen. Hemelvaart is de groepsapp-functionaliteit van het christelijke geloof. Om Jezus op aarde te spreken, moest je naar hem toe gaan. Hij kon zijn werk doen op aarde maar met beperking van tijd en plaats. Na zijn hemelvaart kan Jezus dat wat hij deed doen voor iedereen, overal en tegelijkertijd. Er is nog altijd een ongelooflijke mate van intimiteit met Jezus mogelijk. Verbondenheid met hem, zijn vriendschap is wat naar ons toe komt door Hemelvaart. Hij belooft het zijn vrienden: ‘ik ben altijd bij jullie, totdat de nieuwe wereld aanbreekt’.
Waarom is dit zo? Jezus is met zijn Hemelvaart niet de eerste astronaut. Dat hij nog voorbij de maan of voorbij Mars ergens in de hemel arriveert. Een president van de Sovjet Unie verklaarde in de 70-er jaren dat zijn piloten boven de wolken hadden gezocht naar de hemel, maar hij was er niet. God en de hemel zouden daarom wel niet bestaan. Maar de hemel en ook Jezus’ vaart naar die hemel moet je denk ik niet begrijpen als een verschil in hoogte. Het algemene beeld van de hemel is dat het een plaats ergens ver weg – boven. Het is ook zo dat de Bijbel er zo over kan spreken: Jezus die ‘omhoog geheven’ wordt, Jezus die terugkomt ‘op de wolken’, een stad die ‘neerdaalt’ uit de hemel, etc. Maar de Bijbel gaat daarbij uit van een wereldbeeld waarin de aarde plat is. Wij weten dat de aarde rond is, en dat de aarde draait. ‘Boven’ is geen statisch gegeven. Met onze kennis van de kosmos moeten we dat beeld doorvertalen. Iemand die dat heel goed doet – vind ik – is de Engelse theoloog Tom Wright. Volgens hem is de hemel als een vierde (ruimtelijke) dimensie, een dimensie ‘achter’ de lengte, breedte, diepte die wij kennen. De hemel is Gods dimensie, en afentoe overlapt die met de aarde. Dat betekent dus dat de hemel veel dichterbij is dan we misschien denken. Het koninkrijk van God is nabij! En daarmee is Jezus ook niet ver weg, maar zo dichtbij als een goede vriend dat kan zijn. Augustinus, theoloog uit de 4e eeuw in Noord-Afrika, zei het zo:
‘U voer voor onze ogen ten hemel en we keerden bedroefd terug om u terug te vinden in onze harten.’
De meeste mensen denken bij Hemelvaart toch aan een afscheid. Maar achter de schermen is de betekenis van Hemelvaart grandioos. Het Nieuwe Testament is er vrij duidelijk over. Jezus wordt als overwinnaar binnengehaald in de hemel en gekroond tot Koning en Heer. Sinds Hemelvaart heeft Jezus alle macht op hemel en op aarde. De hemel is de ‘control-room’ waar Jezus regeert. Vanuit daar doet hij alles meewerken ten goede. Het grote en het kleine, het slechte en het goede. Jezus die opstijgt is daarom een symbool van wat er in de sfeer van God gebeurt: Jezus bestijgt als God én mens de troon. Hij is het hoofd van de mensheid, de hele wereld. Hij krijgt van God de macht en autoriteit om te regeren. Jezus’ leerlingen dachten veel te klein toen ze vroegen of hij koning over Israel zou worden. Hemelvaart is een troonsbestijging op wereldtoneel! Wanneer je dat gelooft, is Hemelvaart een manier om te ontspannen, hoopvol in het leven staan. Je hoeft de wereld niet zelf op je schouders te nemen. En bovendien: het geeft grote vreugde. Of we nu een voetbalclub kronen tot kampioen of een prins tot koning, het is altijd feest! Hemelvaart is het feest van de verhoging van koning Jezus.
Maar zoals Willem Alexander zijn koningschap anders vormgeeft dan zijn moeder Beatrix, zo is Jezus ook op een onverwachte manier koning. De leerlingen verwachtten dat Jezus Israel zou bevrijden, dat er een periode van welvaart en vrede zou aanbreken. Maar Jezus is geen aardse koning, hij is Koning van Gods rijk. Als jij je overgeeft aan zijn leiding wordt het koninkrijk en Jezus’ koningschap zichtbaar. Als jij getuigt van , anders gaat leven en van binnenuit verandert is het duidelijk: Jezus regeert als koning.
We weten allemaal hoe belangrijk het is om iemand te hebben die een goed woordje voor ons doet. Het derde waar Hemelvaart op wijst is Jezus die voor ons pleit. Jezus is de mens die de troon besteeg, maar ook jouw advocaat. Hij verbindt ons telkens met zijn Vader in de hemel. Hij representeert en vertegenwoordigt ons daar. Wanneer God naar jou kijkt, zie hij Jezus, wanneer God jou hoort, dan hoort hij Jezus. Dat pleit ons vrij; Jezus gaf zijn leven op zodat wij het leven ontvangen. Dat is waar Jezus telkens weer op wijst als advocaat. Daarvoor moest hij ten hemel varen. Om voor eeuwig voor ons in te staan bij God de Vader. De opgestegen Jezus garandeert dat je vergeven, geaccepteerd bent en dat God zich verheugt in jou als hij naar je kijkt.
In Handelingen 1 kun je lezen over deze hemelvaart van Jezus. Wat daarna volgt is een verhaal van mensen zoals jij en ik die iets van leven in die twee dimensies ervaren. Hemelvaart is de dag bij uitstek om achter de alledaagse horizon hemelse perspectieven te durven ontwaren. Om te zien dat we in de hemel een vriend, koning en advocaat hebben die niet geniet van zijn rust, maar druk bezig is deze wereld te vernieuwen. Zo is Hemelvaart een grote bron van kracht en vreugde. Wij eten voortaan tompouce op deze kroningsdag die Hemelvaart is!
